Schisis is het Griekse woord voor spleet. Helaas is dat niet het enige Griekse woord dat je tegenkomt als je informatie zoekt over schisis. Ik ga een poging doen om het op een laagdrempelige manier uit te leggen, zonder daarbij medische termen te gebruiken. Met veel plaatjes en een filmpje.
Wat is een schisis?
Een schisis is een aangeboren afwijking in het gezicht waarbij de kaak, lip en/of gehemelte niet goed zijn dichtgegroeid tijdens de zwangerschap. Het is open, er zit dus een gat bij de geboorte. Er zijn verschillende vormen van schisis; zo kan de spleet zich beperken tot de bovenlip, maar ook doorlopen door de kaak en gehemelte of zelfs tot en met de huig. Er zijn ook gevallen waarbij alleen het gehemelte of de huig open is.
“Schisis is een aangeboren afwijking waarbij iemand een spleet in zijn bovenlip, kaak of gehemelte heeft. Normaal gesproken groeien bij een embryo de linker- en rechterhelft van die lichaamsdelen aan elkaar vast. Door een miscommunicatie van de genen gebeurt dat niet bij een schisis.”
Over de exacte oorzaak van een schisis is weinig bekend. Wel is bekend dat een schisis al in de eerste weken van de zwangerschap ontstaat doordat de spleet (die iedereen eigenlijk heeft in de embryonale fase) zich niet sluit. Schisis komt in Nederland voor bij zo’n 1 op de 500 mensen. De kans op schisis wordt vergroot (kans van zo’n 7%) als één van de ouders al een schisis heeft.
In de embryonale fase wordt de spleet normaalgesproken gesloten. Bij een schisis zijn er een aantal mogelijkheden.
Zoals gezegd zijn er een aantal varianten als het gaat om een schisis. Er zijn drie typen te onderscheiden: Cheilo-, gnatho-, en palato-schisis (lip-, kaak,- en gehemeltespleet). Deze drie komen vaak gecombineerd voor:
Verschillende varianten schisis; van een gespleten lip tot gespleten gehemelte. Niet afgebeelde varianten kunnen zijn: enkel/dubbel gespleten lip, kaak en open achterste gehemelte terwijl het gehemelte voor juist gesloten is.
Behandeling bij een schisis
Als een kind geboren wordt met een schisis, wordt er meestal snel gehandeld. Na de reguliere checkups om te kijken of er meer afwijkingen zijn, vindt na 3 tot 6 maanden al de eerste operatie plaats om de lip te sluiten. Bij een leeftijd van 9 tot 16 maanden wordt het gehemelte operatief gesloten. Vervolgens wordt bij een leeftijd van 8 tot 11 jaar de kaak operatief gesloten door een stukje bot uit de kin, rib of heup te plaatsen op de lege plekken in de kaak.
Als laatste stap volgen nog de cosmetische behandelingen om het gezicht mooier te maken. De tanden kunnen worden rechtgezet door jarenlang beugelen. De neus en lippen kunnen worden gecorrigeerd en ook de bovenkaak kan naar voren worden geschoven. Dit kan nodig zijn omdat de bovenkaak bij kinderen met een schisis vaak onderontwikkeld is.
De gemiddelde procedure bij een behandeling van schisis in Nederland
De behandeling van een schisis gebeurd in Nederland onder leiding van schisisteams. Nederland telt er zo’n 14, met elk hun eigen methoden. Schisiservaringen.nl heeft er een mooi overzicht van gemaakt met daarbij behorende plus- en minpunten. Een schisisteam is een team van experts die samen zorgt voor een optimale behandeling voor een kind met schisis. In dit team zitten bijvoorbeeld plastisch chirurgen, logopedisten, psychologen, kno artsen en orthodontisten. Ikzelf ben behandeld door het schisisteam bij het UMC Radboud in Nijmegen en ik ben heel tevreden.
Hazenlip?
In de volksmond wordt een schisis (lipspleet) ook wel hazenlip genoemd, wat voor veel mensen met een schisis wordt ervaren als een belediging. De term hazenlip is ontstaan omdat de lip van een haas ook gespleten is. De vergelijking komt echter niet bepaald overeen, omdat de spleet van de lip van een haas door het midden loopt en ook niet doorloopt in de kaak en/of gehemelte.
Ik hoop dat het artikel met afbeeldingen een stuk helderheid heeft gecreëerd rondom schisis. Ik kwam er zelf achter dat ik ook nog niet alles wist! ;-) Misschien zijn er dingen die ik vergeten ben of die ik misschien nog beter kan omschrijven. Als je, na het lezen van het artikel vragen, opmerkingen of verbeteringen hebt — laat het weten in de reacties.
